Παιδί και απογοήτευση: Πώς μπορούμε να το βοηθήσουμε να διαχειριστεί αυτό το συναίσθημα;
Γράφει η Χαρίκλεια Πολυνίκη, Εγγεγραμμένη Κλινική Ψυχολόγος
Η απογοήτευση είναι ένα σύνηθες συναίσθημα που όλοι οι άνθρωποι θα κληθούν να αντιμετωπίσουν κάποια στιγμή της ζωής τους. Όσο και αν θέλουν οι γονείς το παιδί τους να βιώνει μόνο θετικά συναισθήματα και εμπειρίες η απογοήτευση είναι αναπόφευκτο συναίσθημα. Όσο κοινό κι αν είναι αυτό το συναίσθημα, τα αποτελέσματα του διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και καθένας το βιώνει και το διαχειρίζεται διαφορετικά. Μερικοί άνθρωποι βγαίνουν γρήγορα από αυτή την κατάσταση χωρίς να επηρεαστεί ιδιαίτερα η ζωή τους, σε αντίθεση, με κάποιους άλλους οι οποίοι βιώνουν τα ψυχοφθόρα αποτελέσματα της απογοήτευσης για αρκετό καιρό αδυνατώντας να την διαχειριστούν. Καίριο ρόλο στις δεξιότητες διαχείρισης της απογοήτευσης διαδραματίζουν οι πρώιμες εμπειρίες ενός παιδιού γύρω από αυτό το θέμα. Επομένως, οι γονείς το πιο χρήσιμο που μπορούν να κάνουν είναι να διδάξουν στα παιδιά αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης της απογοήτευσης.
.
Πότε μπορεί να απογοητευτεί ένα παιδί;
Όπως για ένα ενήλικα υπάρχουν πολλές περιπτώσεις απογοήτευσης και πολλοί λόγοι, το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά. Ας δούμε μερικά παραδείγματα απογοήτευσης στην παιδική ηλικία.
√ Το διαγώνισμα στο σχολείο δεν είχε τα αποτελέσματα που περίμενε το παιδί.
√ Το παιδί περίμενε ότι στο σχολείο θα είχε αρκετούς φίλους αλλά δυσκολεύεται με τις κοινωνικές επαφές και τα άλλα παιδιά δεν το ευκολύνουν με την συμπεριφορά τους.
√ Ξεκίνησε πρόσφατα για παράδειγμα μαθήματα μπάσκετ και φαίνεται ότι δεν τα καταφέρνει και τόσο καλά.
√ Οι φίλοι του κάποια απογεύματα παίζουν χωρίς να τον/την καλέσουν.
√ Στα μαθηματικά φαίνεται ότι το παιδί δεν τα καταφέρνει και τόσο καλά.
√ Αυτός ο συμμαθητής που του άρεσε να κάνουν παρέα δεν τον κάλεσε στα γενέθλια του.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Ένα μικρό παιδί δεν ξέρει να διαχειριστεί αυτό το αρνητικό συναίσθημα, δεν δύναται να εκλογικεύσει καταστάσεις, ούτε το άγχος που βιώνει σχετικά με την απογοήτευση. Χρειάζεται να αναπτύξει τα απαραίτητα εφόδια που θα το συντροφεύουν όλη του τη ζωή όταν θα έρχεται αντιμέτωπο με τέτοιες καταστάσεις. Οι κατάλληλοι καθοδηγητές για τέτοιες καταστάσεις είναι οι γονείς, τα άτομα που εμπιστεύονται και που αγαπούν περισσότερο τα παιδιά. Ας δούμε τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους.
√ Να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των παιδιών τους, πότε είναι θυμωμένα, λυπημένα, χαρούμενα και απογοητευμένα.
√ Να διδάξουν στα παιδιά την σημαντικότητα της συζήτησης και της έκφρασης (όχι καταπίεσης) των συναισθημάτων και ότι είναι πάντα πρόθυμοι να ακούσουν το παιδί (σημαντικό το παιδί να γνωρίζει ότι δεν είναι μόνο του).
√ Δώστε χώρο στο παιδί να είναι ανεξάρτητο, όταν υπάρχει ένα πρόβλημα προτιμότερο να μην τρέξουν οι γονείς να το λύσουν αλλά να βοηθήσουν το παιδί να σκεφτεί πιθανές λύσεις και χειρισμό της κατάστασης.
√ Τονίστε του τη σημασία της προσπάθειας, όταν γίνει κάτι αρνητικό δεν ήρθε το τέλος του κόσμου η προσπάθεια ανατρέπει πολλές καταστάσεις.
√ Όταν η απογοήτευση εκφράζεται επιθετικά (θυμός, φωνές) δεν τιμωρούμε το παιδί αντιθέτως προσπαθούμε να το ηρεμήσουμε με μια αγκαλιά, ένα χάδι ή με ασκήσεις χαλάρωσης.
√ Δώστε στο παιδί σας το καλό παράδειγμα, τα παιδιά πάντα μιμούνται τις συμπεριφορές των ενηλίκων, δείξτε στα παιδιά ότι μέσα από κάθε αρνητική κατάσταση πάντα υπάρχει κάτι θετικό, δεν σταματούμε ποτέ την προσπάθεια, αντιμετωπίστε τέτοιες καταστάσεις με ψυχραιμία και ηρεμία.