Διαζύγιο Όταν Υπάρχουν Παιδιά. Προετοιμασία για Ομαλή Μετάβαση

διαζύγιο

Διαζύγιο Όταν Υπάρχουν Παιδιά. Προετοιμασία για Ομαλή Μετάβαση

Γράφει η Μαρία Γκλιάου, Εγγεγραμμένη Συμβουλευτική Ψυχολόγος

 

Πολλά ζευγάρια, συχνά, επιλέγουν να συνεχίζουν να είναι μαζί με μοναδικό τους κίνητρο τη ψυχική γαλήνη των παιδιών τους, κουβαλώντας μέσα τους το φόβο ότι ένα επικείμενο διαζύγιο ή χωρισμός θα τραυματίσει ανεπανόρθωτα το ψυχικό τους κόσμο. Υπάρχουν αρνητικά στερεότυπα που ακολουθούν τα παιδιά των χωρισμένων γονιών καθώς και τη μελλοντική τους πορεία, θεωρώντας πως ο χωρισμός τα καταδικάζει σε αποτυχίες στο σχολείο και την ενήλική τους ζωή, σε λανθασμένες επιλογές όπως χρήση ουσιών, σε κατάθλιψη, απομόνωση και σε σύναψη προβληματικών διαπροσωπικών σχέσεων.

 

Aναρωτηθείτε, όμως, κατά πόσο η συνεχής και καθημερινή έκθεση τους σε συγκρούσεις, καυγάδες, λεκτική ή και σωματική βία και η δυσλειτουργική επικοινωνία αποτελούν ένα υγιές περιβάλλον για τα παιδιά που θα τα οδηγήσει να εξελιχθούν σε ψυχικά και συναισθηματικά υγιείς ενήλικες. Άρα ένα δυσλειτουργικό περιβάλλον στην οικογένεια, όπου οι γονείς συνεχίζουν να μένουν μαζί με συνεχείς συγκρούσεις ή πλήρη αποξένωση, πολύ πιθανόν να προκαλεί τις ίδιες σοβαρές επιπτώσεις με ένα προβληματικό διαζύγιο.

 

Στην πραγματικότητα, το διαζύγιο οδηγεί στα πιο πάνω στερεότυπα, μόνο εάν οι γονείς δεν πετύχουν μεταξύ τους συνεργασία και προβούν σε λανθασμένα βήματα στην περίοδο του χωρισμού καιι μετά το διαζύγιο, με πιθανές συνέπειες σε ολόκληρη την μετέπειτα ζωή των παιδιών τους.

 

Πριν την ανακοίνωση

 

Μαζί με το χωρισμό, έρχονται συναισθήματα έντονου θυμού αλλά και θλίψης για τους γονείς. Καλό θα ήταν οι γονείς να μην προβούν σε παρορμητικές και βιαστικές ανακοινώσεις διαζυγίου προς τα παιδιά ως αποτέλεσμα του θυμού τους μετά από έναν καυγά ή στην προσπάθειά τους να δικαιωθούν. Πριν εμπλακούν τα παιδιά, οι γονείς θα πρέπει να έχουν κατασταλάξει και συμφωνήσει έπειτα από διάφορες προσπάθειες και συζητήσεις σε τρία κύρια σημεία:

 

√ Ο χωρισμός είναι τελειωτικός

√ Νέα δεδομένα διαμονής (που θα μένει πλέον ο κάθε γονιός/ και τα παιδιά)

√ Σε σταθερό πρόγραμμα επικοινωνίας και φύλαξης των παιδιών (πότε θα περνούν χρόνο τα παιδιά με τον κάθε γονιό και πότε θα διανυκτερεύουν).

 

Η ανακοίνωση

 

Όταν οι γονείς συμφωνήσουν στα πιο πάνω, τότε είναι έτοιμοι να προβούν στην ανακοίνωση, η οποία θα πρέπει να γίνεται από κοινού.

 

Υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα βήματα που βοηθούν στην εξομάλυνση αυτής της επώδυνης διαδικασίας.

 

♦ Αρχικά, πρέπει να εξηγήσουν στα παιδιά ότι παρόλες τις προσπάθειές τους, δεν μπορούν να συνεχίζουν να παραμένουν μαζί ως ζευγάρι, λόγω του ότι έχουν διαφωνίες, αλλά παράλληλα να τα καθησυχάσουν και να επιβεβαιώσουν ότι παραμένουν για πάντα οι γονείς τους και αυτό δεν αλλάζει. Άρα, είναι σημαντικό να διαχωρίσουν την ταυτότητα τους ως ζευγάρι από την ταυτότητά τους ως γονείς. Δεν θα πρέπει να δώσουν περισσότερες πληροφορίες στα παιδιά, στην προσπάθεια τους να επιρρίψουν ευθύνες ή να δικαιωθούν.

♦ Έπειτα, πρέπει να επιβεβαιώσουν και να τονίσουν στα παιδιά ότι θα είναι διαθέσιμοι και ότι θα έχουν συχνή επαφή και με τους δύο γονείς, ούτως ώστε να καθησυχάσουν τους φόβους τους ότι θα χάσουν τους γονείς τους.

♦ Σε αυτό το σημείο πρέπει να απενοχοποιήσουν τα παιδιά. Τα παιδιά τείνουν να νιώθουν ένοχα για το διαζύγιο νομιζόμενα ότι αυτά το προκάλεσαν επειδή νιώθουν ότι δεν ήταν αρκετά καλά ή ίσως επειδή άκουσαν τους γονείς να τσακώνονται για ένα θέμα που τα αφορούσε.

♦ Πρέπει να ανακοινώσουν στα παιδιά το πρόγραμμα επικοινωνίας και διανυκτέρευσης καθώς και την τροποποίηση στον τρόπο διαμονής των γονιών για να αρχίσουν να προετοιμάζονται για τις αλλαγές.

♦ Πριν ολοκληρωθεί, η πρώτη αυτή συζήτηση, για να αναπτυχθεί γέφυρα επικοινωνίας οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν τα παιδιά να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους εκείνη τη στιγμή ή όποτε αυτά αισθανθούν την ανάγκη.

 

Η αλλαγή στην καθημερινότητα μετά την ανακοίνωση είναι βοηθητικό να γίνεται άμεσα, για παράδειγμα το επόμενο βράδυ. Ο λόγος είναι ότι, η ιδέα της αλλαγής μετά την ανακοίνωση προκαλεί αγωνία, άγχος και φόβο στα παιδιά, άρα όσο πιο γρήγορα ξεκινήσουν το νέο τους πρόγραμμα, τόσο πιο γρήγορα θα καθησυχαστούν οι φοβίες τους επιβεβαιώνοντας ότι δεν έχουν χάσει κανένα από τους δύο τους γονείς.

 

Και μετά;

 

Οι γονείς δεν πρέπει να πανικοβάλλονται αν βλέπουν συναισθηματικές αντιδράσεις στα παιδιά, για ένα χρονικό διάστημα. Πολύ πιθανόν να εκφράσουν μιά άρνηση ως προς το χωρισμό με την ελπίδα επανασύνδεσης των γονιών, να έχουν εκρήξεις θυμού προς τον ένα ή και τους δύο γονείς, να βιώνουν έντονη θλίψη και να απομονώνονται. Οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι τα ίδια ακριβώς συναισθήματα βιώνουν και εκείνοι. Τα συναισθήματα ενός χωρισμού είναι τα ίδια που βιώνει ένας άνθρωπος σε μια απώλεια. Άρα, πρέπει να κάνουν υπομονή και να δώσουν χρόνο και στα παιδιά να ζήσουν να συναισθήματα του χωρισμού και να τα ενθαρρύνουν να εκφράζουν τις σκέψεις και τα όσα νιώθουν, χωρίς όμως να γίνονται πιεστικοί.

 

Ένα μακροχρόνια υγιές διαζύγιο

 

Πώς επιτυγχάνεται αυτό; Με κοινό κίνητρο την ψυχική ηρεμία και ισορροπία των παιδιών. Μετά το χωρισμό, είναι απαραίτητο οι γονείς να αναπτύξουν υγιή γέφυρα επικοινωνίας και να συμπεριφέρονται ως ομάδα σε ότι αφορά τα παιδιά τους.

 

Τα παιδιά πρέπει να αντιλαμβάνονται ότι οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται από κοινού από τους γονείς. Έτσι προλαμβάνονται οι εκδηλώσεις χειριστικών  συμπεριφορών εκ μέρους των παιδιών αφού τα παιδιά τείνουν στις περιπτώσεις που  ο ένας γονιός λέει όχι να στρέφονται στον άλλο για να πετύχουν το σκοπό τους. Για παράδειγμα, εάν ένα παιδί θέλει να αγοράσει κινητό ή να ξεκινήσει τις εξόδους του, μπορεί ο γονιός να του πεί «θα το συζητήσω με τον πατέρα σου/μητέρα σου και θα σου πούμε την απόφασή μας» ή «θα πάρουμε τηλέφωνο την μητέρα σου/ τον πατέρα σου να έρθει από κοντά να το συζητήσουμε».  Ιδιαίτερα σημαντικό είναι επίσης, η μετάβαση του παιδιού από τον ένα γονιό στον άλλο για φιλοξενία και επικοινωνία να γίνεται παρουσία και των δύο γονιών, όπου εκείνη τη στιγμή οι γονείς μπορούν να συζητήσουν μπροστά από τα παιδιά θέματα που τα αφορούν όπως η συμπεριφορά τους και η επίδοσή τους στο σχολείο.

 

Καθώς περνά ο καιρός. εάν τα παιδιά έχουν σταθερά και τους δύο τους γονείς στη ζωή τους, τους βλέπουν να συνεργάζονται ήρεμα μεταξύ τους, να σέβονται ο ένας τον άλλο, και να είναι πιο ήρεμοι και ευτυχισμένοι θα αποδεχτούν τα νέα δεδομένα και πολύ πιθανόν να είναι και τα ίδια πολύ πιο ήρεμα και συγκροτημένα.

 

photo by Ali-Safar in Flickr